Türkiye ile Moğolistan arasındaki diplomatik ilişkilerin tesisinin 50. yılı olması münasebetiyle 2019‘da gerek Moğolistan‘da gerekse Türkiye‘de pek çok akademik toplantı ve kültürel etkinlik düzenlendi. TİKA ve İzmir Valiliğinin katkılarıyla, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı
Bölümü ile akademik ortağı olduğumuz Moğolistan Devlet Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Enstitüsü tarafından 3-7 Ekim 2019 tarihleri arasında düzenlenen, Kâtip Çelebi İzmir Türkoloji Buluşmaları I Türk Moğol Diplomatik İlişkilerinin 50. Yılında Geçmişten Günümüze Türk Moğol İlişkileri Uluslararası Çalıştayı da 50. yıl anısına gerçekleştirilen akademik toplantılardan birisiydi. Türk ve Moğol otuz bilim insanının konuşmacı olarak katıldığı çalıştayda sunulan bildirilerin de yer alacağı bir armağan kitap hazırlanmasına bu toplantıda karar verildi. Elinizdeki eser bahse konu toplantıda alınan kararın ete kemiğe bürünmüş hâlidir. Türk ve Moğol bilim insanlarının birbirinden kıymetli çalışmalarının bir araya getirildiği bu güzide eserin okuyucuya MUIS-İKÇÜ Türkoloji Araştırmaları Enstitüsü yayını olarak sunulması da oldukça mühim ve anlamlıdır. Ortak Enstitünün ilk akademik faaliyeti olan çalıştayda sunulan bildirilerin gözden geçirilmiş biçimlerinin bir araya getirildiği Türk Moğol Dil Tarih
Kültür Araştırmaları adlı armağan kitap Enstitünün ilk yayını olarak siz değerli okuyucularıyla buluşuyor. Böylesine anlamlı bir esere çalışmalarıyla katkı sunan saygıdeğer bilim insanlarına şükranlarımızı sunuyor; Türk ve Moğol akademisyenlerin ortak çalışmalarının artarak devam etmesini temenni ediyoruz.

Prof. Dr. Şaban DOĞAN

******************************

İÇİNDEKİLER

• Ferruh Ağca, A. Arıcan Eski Türkçe Kolofonlar Üzerine
(Эртний түрэг хэлээрх баринтагийн тухай)…………...……..15
• Enkhtur Altangerel Шивээт Улааны цогцолбор дурсгалын
тухай (giveet Ulaan Anıt Külliyesi)…………..………………..29
•Enkhtur Altangerel, B.Napil, S.Dalantai, Ts. Buyankhishig, N.
Bogenbayev Номгоны тахилга тайлгын онгонд үргэлжилж
буй малтлага судалгааны урьдчилсан үр дүнгээс (Nomgon
Anıt Külliyesinde Devam Etmekte Olan Kazı Çalışmalarının Ön
Değerlendirmesi)………………………………………………..45
• Erhan Aydın, Uygur Yazıtlarının Eski Türkçenin Söz Varlığına
Katkıları (Уйгур бичээснүүд дэх эртний Түрэг хэлний үгийн
сангийн асуудалд)……………………………………..………57
• Batkhishig Badamdorj Гуравдагч хөршийн харилцааны
хүрээнд Монгол-Туркийн харилцааны тухай (Üçüncü KomGu
Politikası Çerçevesinde Moğolistan ve Türkiye İlişkilerine Dair
Değerlendirmeler)………………………………………………81
• Batsuren Barangas, Сеяньтогийн хаант улсаас хөрш
нартайгаа харьцсан нь (Seyanto Kağanlığının Komşu Devletler
ile Münasebetleri)…………………………………..…………..89
• Ariyajav Batchuluun, Moğolca ve Kırgızcadaki “At” İle İlgili
Bazı Adlandırmaların Paralellikleri (Монгол, Кыргыз хэлэн дэх
"адуу"-ны холбогдолт зарим нэрийг харьцуулах нь)……...103
• Alpaslan Ceylan Moğolistan Kültür Envanteri Yüzey
Araştırması, 2017 (Монголын соѐлын өвийн жагсаалтын тухай
хээрийн судалгаа: 2017)………………………………….......111

• Zayabaatar Dalai Overview On Mongolian Scripts (Moğollar‘da
Yazı Geleneği ve Moğol Yazısı ................................................147
• Ankhbayar Danuu Glhanlı Devleti‘nin Gdarî Sisteminin KuruluGu
(Ил хаант улсын төрийн захиргааны тогтолцооны
төлөвшил)………………………………….……………..…..153
• Aslıhan Dinçer Tarihî Süreç İçerisinde Duyguların Kap
DeğiGtirmesi (ödi:ŋe: küni: tegdük üçün yagı boltı örneği)
(Түүхэн хөгжлийн явцад сэтгэл хөдлөлийн хэлбэр өөрчлөлт
(ödi:ŋe: küni: tegdük üçün yagı boltı жишээгээр))……..…….163
• Şaban Doğan Moğolistan‘daki Türkoloji Çalışmaları Üzerine
(Монгол Улсад Түрэг судлалын тухай)……………….……171
• Enkhtsetseg Dugarsuren Харцага, шонхор нэр үгс хийгээд
эргэцүүлэл (XIII зууны эхэн) 13. Yüzyıl Başlarında Moğol ve
Türk Kabileler Arası Üst Düzey Evliliklere Dayalı İlişkiler.…179
• Namsrai Gerelmaa Altay‘da Bulunan Kayalar Üzerindeki Runik
Yazıtların Söz Varlığı (Алтайн бүс нутагт олдсон руни
бичгүүдийн үгийн сангийн судалгаа)………………..……..189
• Sadettin Yağmur Gömeç Mogolistan‘daki Türk Eserlerindeki
Arkeoloji Çalışmalarının Tarihçesi (Монгол Улсын нутаг дах
Түрэгийн дурсгалуудын талаарх археологийн судалгааны
тойм)…………………………………………………………..197
• Bülent Gül - Uğur Şahin Sözlükler Bağlamında Batı Orta
Moğolca Sözvarlığı: Ödünçlemeler, Türkçe-Moğolca Melez
Kelimeler, Hapakslar ……………………………………...….213
• Sinan Güzel Heikki Paasonen‘in ÇuvaGça Masal Derlemelerinde
Tatarca Kopyalar (Хейкки Паасонены Чуваш хэлээрх
үлгэрийн цуглуулга дахь татар хэлний хуулбарлалтууд….221
• Urangua Jamsran Монгол болон Турк хүмүүсийн
харилцаанд холбогдох архивын зарим баримтууд (ХХ зууны
эхэн үе) (XX. Yüzyıl Başlarında Moğol ve Türk Vatandaşları
Arasındaki İlişkilere Dair Arşiv Belgeleri)……………………235
• Günay Karaağaç Doğan: Şahin: Sungur Sözleri ve
Düşündürdükleri (Харцага, шонхор үгс хийгээд зарим
бодрол)…………………………………………….………….247
• Ceval Kaya Eski Uygurca Örneğinde Türkçenin Dil İçi Çeviri
Sorunları Üzerine (Эртний уйгур хэлний жишээгээр Турк
хэлний хөрвүүлгийн асуудлууд)…………………………….253
• Zeki Kaymaz Türkçedeki Moğolca Söz Varlığı Hakkında
Türkiye'de Yapılan Çalışmalar Üzerine Genel Bir Değerlendirme
ve Bunlara Bir Katkı: Tona (Турк хэлэн дэх Монгол хэлний
үгийн сангийн тухай БНТУ-д хийгдсэн судалгааны ерөнхий
тойм хийгээд нэгэн хандив: Тона)……………..……………259
• Erdenebold Lkhagvasuren "Монгол Нутаг Дахь Уйгурын
Эзэнт Улсын Язгууртны Оршуулгын Судалгаа" (МонголТуркийн
хамтарсан судалгааны урьдчилсан үр дүн)
(Moğolistan'daki Uygur Kağanlığı Dönemine Ait Asiller
Mezarlığı Kazı Çalışmaları (Moğol-Türk Ortak Araştırma
Çalışmaları Ön Raporu)………….…………………..………..271
• Mustafa Öner Tatar İmajı Hakkında Notlar (Татар хэв
шинжийн тухай сурвалжийн мэдээнүүд)…………..……….287
• Munkhtulga Rentsenkhorloo Moğolistan‘da Yeni Bulunan Eski
Türk Anit Kompleksi (Монгол улсад шинээр олдсон эртний
түрэгийн тахилга тайлгийн нэгэн онгон)……………….…..295
• Serkan Şen Köktürk ve Uygur Yazıtlarında Geçen Tek Örnek
(Hapaks) Sözcükler (Түрэг, уйгур бичээсүүд дэхь ганц
тохиолдох үгс)……………………………………..…………301
• Hatice Şirin Tabletten Bilgisayara: Eski Türk Yazıtlarının
DijitalleGtirilmesi (Хавтангаас Цахимд: Эртний Түрэг
бичээсүүдийг дижитальд шилжүүлэх нь)……….………….315
• Ahmet TaGağıl Gök Türk Dönemi Türk Moğol Boy İlişkileri
(Түрэгийн хаант улсын үеийн түрэг, монгол аймгуудын
харилцаа)………………………………………..…………….323
• Zikri Turan Eski Türkçe Metinleri Günümüz Türkçesiyle
EGzamanlılaGtırma (Эртний түрэг бичээсүүдийг орчин цагийн
Турк хэлээр хөрвүүлэх нь)……………..……………………343
• Tömörbaatar Yadmaa, муис-ийн түрэг судлалын үйл
ажиллагаа, цаашдын бодлого (Moğolistan Devlet
Üniversitesinin Türkoloji Faaliyetleri ve Hedefleri)…….…….355
• Kürşat Yıldırım Erken Dönem Türk Moğol İlişkileri Üzerine Bir
Değerlendirme (Монгол-Түрэгийн эртний харилцааны тухай
нэгэн судалгаа)……………………...………………………..359

Okuyucu Yorumları