Yazar bu romanında küçük yaşta babasını kaybetmiş, annesiyle hayatta bir başına kalmış, sürekli aşağılanarak itilip kakılmış, fakirlik, hastalık gibi dertlerle uğraşmış ama bütün bunlara rağmen okuyup öğretmen olmanın mücadelesini vermiş Refetin hikâyesini anlatmıştır. Fatma Aliye Refette toplumun fakir kesiminin hayat hikâyesini gerçekçi bir anlatımla okuyucularına sunar.

Ahlat ağacının gövdesine yaslanıp uyuklayan çocukluğumu seyrediyorum. Kalkıp onun yerine oturuyor, bu sefer ağacın gövdesine ben yaslanıyorum. Kravatımı hafifçe gevşetiyor, elimdeki dosyayı toprağın üzerine usulca bırakıyor ve kaplumbağanın otların arasından çıkmasını bekliyorum. Ama artık çıkıp gelmiyorum. Zaten gelmeyeceğini bildiğim için burada değil miyim? Belki bir biyoloğum, belki bir gazeteci. Ama her şeyi bir hikâyeci olarak anlamak ve anlatmak istiyorum. Çünkü bu beni gerçekliğe bağlı kalma zorunl